Nalatenschap

Testament

De overledene kan eigenhandig of bij de notaris een testament opgemaakt hebben dat hij thuis of in zijn bankkluis bewaarde, of bij een notaris in bewaring gaf.

Om te weten of betrokkene een testament liet registreren kan u persoonlijk of via een notaris inlichtingen bekomen (tegen betaling) bij het registratiekantoor van uw gemeente.

De notaris kan ook navraag voor u doen (tegen betaling) bij de Koninklijke Federatie van Belgische Notarissen CRT (Centraal Register voor Testamenten) Bergstraat 30-32, 1000 Brussel (Tel. 02 505 08 46).

Deze gegevens moeten schriftelijk aangevraagd worden, vergezeld van een overlijdensattest. Het registratiekantoor zal u enkel meedelen of er een testament is en welke notaris het heeft opgemaakt. Enkel de notaris kan de inhoud ervan meedelen.

Contacteer in elk geval een notaris als:

u weet dat de overledene een testament heeft opgemaakt ;
u een testament vindt in een bureau, kast,… ;
er onder de erfgenamen minderjarigen zijn of personen die wettelijk onbekwaam werden verklaard hun goederen te beheren ;
de nalatenschap onroerende goederen bevat (b.v. grond, huis, …).

Betwistingen worden door de rechtbank van eerste aanleg beslecht.

Nalatenschap

Aangifte van roerende en onroerende nalatenschap

De aangifte van de nalatenschap zowel voor roerende als onroerende goederen dient te gebeuren binnen de 4 maanden na het overlijden van het familielid bij het kantoor der registratie van de laatste woonplaats van de overledene.

In principe zal u schriftelijk uitgenodigd worden om de aangifte binnen de door de wet vastgelegde termijn te doen. Het kan echter gebeuren dat (b.v. voor de aangifte van roerende waarden) de uitnodiging te laat komt.

Dit belet echter niet dat u verondersteld wordt de wet te kennen en u dus binnen de 4 maanden aangifte moet doen van de nalatenschap.
Voor de aangifte van de nalatenschap van een overlijden in het buitenland gelden volgende termijnen: in Europa 5 maanden, buiten Europa 6 maanden.
De termijnen kunnen worden verlengd in zeer specifieke gevallen, of wanneer het moeilijk is om de inhoud van de nalatenschap te bepalen.

De aangifteformulieren kunt u afhalen bij het registratiekantoor.

Voor de aangifte is het belangrijk alle bewijsstukken van gedane uitgaven (rouwdienst, maaltijd, grafzerk,…) en verkregen inkomsten zorgvuldig te bewaren. Onder gedane uitgaven mogen ook nog niet-betaalde kosten ingebracht worden b.v. ziekenhuiskosten, e.g.w.-kosten (elektriciteit-gas-water), kabeltelevisie, belastingen, e.a.

Tenslotte kan er nog op gewezen worden dat alle erfgenamen de aangifte, wanneer zij opgesteld is, moeten ondertekenen.

Een aangifte van nalatenschap is tenslotte hoofdzakelijk een document van fiscale aard, dat daarom, ook na ondertekening, nog geen akkoord voor de verdeling inhoudt.

Ook hier kan het inschakelen van een notaris raadzaam zijn.

Nalatenschap aanvaarden of verwerpen?

Bent u erfgenaam van de overledene, dan doet u er goed aan na te gaan of de nalatenschap u eventueel meer zal kosten dan opbrengen.

Als u zeker weet dat de erfenis meer schulden dan inkomsten bevat, dan kunt u de erfenis verwerpen. Als u dit niet doet zal u zelf de schulden moeten helpen betalen.

Twijfelt u aan de grootte van de schulden of hebt u geen enkel idee over de omvang van de schulden en/of tegoeden van de nalatenschap, dan kunt u de nalatenschap aanvaarden ‘onder voorrecht van boedelbeschrijving’. Dit wil zeggen dat u mag wachten om de erfenis definitief te aanvaarden of te verwerpen tot de inventaris van de nalatenschap is gemaakt (binnen de 3 maanden na het overlijden).

Zowel voor de onmiddellijke verwerping als voor de aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving moet u een schriftelijke verklaring ondertekenen op de griffie van de rechtbank van eerste aanleg van de plaats waar de erfenis ‘opengevallen’ is.

Let op: als u twijfelt om de erfenis te aanvaarden of u bent zeker dat u ze zal werwerpen, stel dan geen daden van aanvaarding! Dit wil onder andere zeggen dat u geen goederen uit de erfenis mag aanvaarden, verkopen of weghalen, geen schulden mag betalen en ook niet in het huis van de overledene mag gaan wonen of het verhuren. Hebt u geen twijfels over de nalatenschap, dan mag u ze natuurlijk aanvaarden.

Als u na hoogstens 3 maanden en 40 dagen helemaal niets gedaan hebt, dit wil zeggen niet aanvaard en niet verworpen, dan voorziet de wet dat u de erfenis hebt aanvaard, met de eventuele schulden ervan.

Successierechten

Op de nalatenschap worden successierechten geheven. Successierechten zijn bijzondere belastingen op de goederen (roerend en onroerend) verkregen door overlijden.

De berekening hiervan gebeurt op de nettowaarde van wat ieder afzonderlijk ontvangt als erfdeel. Het bedrag dat u zal moeten betalen hangt van twee factoren af:
• de verwantschap tussen de overledene en uzelf;
• de grootte van het erfdeel.

Voor alle inlichtingen kunt u terecht bij een notaris of bij het registratiekantoor.